Cuộc sống người khuyết tật nhiều khó khăn
Người khuyết tật Việt Nam phải đối mặt với rào cản xã hội, định kiến và cơ sở hạ tầng kém. Theo điều tra dân số 2009, có khoảng 6 triệu người khuyết tật (7,8% dân số), trong khi WHO ước tính con số thực tế lên tới 15,3%.
Giáo dục và việc làm còn nhiều hạn chế
Tỉ lệ biết chữ của người khuyết tật trưởng thành là 76,3%, thấp hơn so với 95,2% của người không khuyết tật. Tỉ lệ thất nghiệp của họ là 14%, cao gấp hơn ba lần so với 4,3% của dân số chung. Rất ít người khuyết tật có cơ hội học đại học; đa số phải làm việc giản đơn như bán vé số hoặc lao động chân tay.
Kỳ thị và định kiến xã hội
Nhiều gia đình vẫn xem khuyết tật là “quả báo”, giấu con cái ở nhà, khiến trẻ em không được đến trường. Người khuyết tật thường bị trêu chọc, xa lánh trong lớp học và cuộc sống hàng ngày, gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý và sự tự tin.
Những tấm gương kiên cường
Nguyễn Thanh Dược – Từ trẻ mồ côi đến nhân viên văn phòng
Bị bỏ rơi từ nhỏ tại trại trẻ khuyết tật, Dược đã kiên trì học tập và trở thành một trong số ít người tốt nghiệp đại học, có việc làm ổn định, vượt lên số phận.
Võ Thị Hoàng Yến – Người tiên phong thay đổi xã hội
Mắc bệnh bại liệt từ bé, Yến tự học tiếng Anh, nhận học bổng Ford Foundation, du học Mỹ và sáng lập Trung tâm DRD tại TP.HCM. DRD không chỉ hỗ trợ sinh kế mà còn đào tạo kỹ năng, nâng cao nhận thức cộng đồng về người khuyết tật.
Những rào cản lớn trong cuộc sống
Giao thông và hạ tầng thiếu thân thiện
Người khuyết tật thường gặp khó khăn khi đi xe buýt hoặc phải dùng xe ba bánh tự chế, vốn tốn kém và nguy hiểm. Nhà ở giá rẻ cũng thường nằm trong hẻm nhỏ, khó tiếp cận bằng xe lăn.
Việc làm và nhà ở còn bất bình đẳng
Dù chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, nhiều người khuyết tật vẫn bị từ chối thuê nhà hoặc tuyển dụng. Định kiến “người bình thường làm được nhiều hơn” vẫn còn phổ biến.
Tương lai: Từ chính sách đến thay đổi nhận thức
Chính sách hỗ trợ
-
Kế hoạch hành động quốc gia 2012–2020: tạo việc làm cho 250.000 người khuyết tật.
-
Kế hoạch giáo dục hòa nhập 2015: hướng tới phổ cập giáo dục cho trẻ khuyết tật.
Thay đổi xã hội
Các tổ chức quốc tế và trong nước như Kids First Enterprise hay DRD đang nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp doanh nghiệp hiểu giá trị của lao động khuyết tật.
Hy vọng phía trước
Người khuyết tật không phải là rào cản của xã hội. Rào cản thật sự nằm ở thái độ, hạ tầng và nhận thức cộng đồng. Chỉ khi thay đổi những điều này, người khuyết tật Việt Nam mới có thể sống độc lập, hòa nhập và cống hiến hết mình.
